Gestalt is meer dan een therapeutische richting, het is ook een filosofie en een levenshouding. De gestaltbenadering heeft joodse trekken, maar bevat ook gedachtengoed uit het existentialisme, het humanisme en het boeddhisme.
Ik zal een paar elementen noemen die mij als gestalttherapeut dierbaar zijn.
- In Gestalt gaat het om individuele keuzevrijheid en tegelijk om contact en verbondenheid met je omgeving: je gezin, werk, vrienden en de rest van de wereld.
- Verantwoordelijkheid betekent: het vermogen om je eigen antwoorden te geven op alle vragen en uitdagingen die op je afkomen (respons-ability).
- De Gestalttheorie ziet mensen naar lichaam en geest als geheel.
- Onze lichaamstaal of de klank van onze stem, zeggen vaak meer dan woorden.
- Gestalttherapie is niet gericht op het analyseren van je jeugd, al zal je achtergrond zeker aan de orde komen. Het gaat om het ervaren van wat er ‘hier en nu’ met jou en tussen ons gebeurt.
- Veranderingen kun je niet forceren. Als je dat probeert, lukt het juist niet. Veranderen kan alleen als je doorvoelt en beseft wat er op dit moment met je aan de hand is. Dit heet ‘gewaarzijn’. Pas wanneer je ontdekt wie je bent, en jezelf accepteert met al je onvolkomenheden, merk je soms onverwacht een verschuiving in je situatie en ontdek je nieuwe mogelijkheden. Gestalt noemt dit ‘de paradox van verandering’.
- In dialoog met anderen -dat kan een therapeut zijn- ontdek je wie je bent en wat je in de weg staat om te antwoorden, om voluit te leven. Vaak is dat angst voor afwijzing of het zijn normen en gedragspatronen die je in je jeugd hebt aangeleerd. Bij voorbeeld: ‘geen ruzie maken’ of ‘de beste moeten zijn’.
- De relatie tussen therapeut en cliënt is principieel gelijkwaardig. Wel is er verschil in rol: de gestalttherapeut is er ten dienste van jou.
- Gestalttherapie staat open voor mensen van alle levensbeschouwingen of godsdiensten. Dat wil niet zeggen dat ik als therapeut kleurloos ben, verschil mag er zijn.
- Lachen mag in de gestaltbenadering! Humor is een geweldige mogelijkheid om je te ontspannen en creatief te worden.